ARCHETYPE AND FLAT CHARACTERS IN THE NARRATIVE STRUCTURE KEREM AND ASLI FOLKTALE

Tip, benzerlerinin özelliklerini üstünde toplayan örnek kişidir. Tipler; ortak davranış, zihniyet ve değerlerin evrensel temsilcisidir. Halkın anlatmalarındaki kişi kadrosunu tipler oluştururlar. Arketip; ilk örnek, ilk tip gibi anlamlara gelir. Arketipler bir araya gelerek yeni kavramlar oluşturup bilince çeşitli semboller şeklinde gelir. Kolektif bilinçdışı, insanın soyaçekim yoluyla atalarından getirdiği ve farkında olmadan taşıya getirdiği kültürel olgularda ortaya çıkmaktadır. Kültürel olgulardan biri de halk hikâyeleridir. Hikâyeci âşık denilen anlatıcılar tarafından aktarılan hikâyeler bir süre sonra yazıya geçirilmiş bireysel ürünler gibi görünseler de temelde bir halk ürünüdür. Konu bakımından aşk ve kahramanlık hikâyeleri olarak ikiye ayrılır. Aşk hikâyelerinden biri de Kerem ile Aslı Hikâyesidir. Çalışmanın amacı Kerem ile Aslı Hikâyesindeki kolektif bilinçdışından yansıyan arketiplere göre şekillenen tipleri belirlemektir. Bu belirlemede tipler; cinsiyet, olumlu olumsuz vasfı ve işlevleri yönünden belirlenmiştir. Yöntem olarak halkbilimin metin merkezli yapısalcı ve psikoanalitik kuramının C. G. Jung Okulunun kabullerinden yola çıkılmıştır. Sonuç olarak incelen hikâyede kolektif bilinçdışında yer alan anne, baba, ihtiyar adam, gölge ve persona arketiplerine bağlı âşık tipi, sevgili tipi, ebeveyn tipi, zalim ebeveyn tipi, yönlendirici tip ve yardımcı tipinin bulunduğu tespit edilmiştir.