Dil Eğitiminde Bilişsel Bir Araç Olarak Kavram Haritaları

Günümüz eğitim programlarının en önemli hedeflerinden biri, bilginin öğrencilere etkili bir şekilde aktarılmasıdır. Öğretim materyallerinin yanı sıra, kullanılan yöntemler de bilgi aktarımında ve öğrencilerin bilişsel yeteneklerinin geliştirilmesinde etkilidir. Hedeflenen bilginin öğrencilere aktarılmasında çağdaş öğrenme yöntemlerinin kullanımı hayati önem taşımaktadır. Bu bağlamda, dil eğitimi okul öncesinden yükseköğretime kadar müfredatların temel hedeflerinden biri haline gelmiştir. Okul öncesinde dil öğrenimi gelişigüzel ve plansızken, artık ilkokuldan başlayarak öğrencilere sistematik ve sistemli bir şekilde sunulmaktadır. Hedeflenen düzeyde dil öğrenimine ulaşmak, şüphesiz kullanılan öğretim yöntemlerinin etkinliğine bağlıdır. Son zamanlarda, kavramlar arasındaki ilişkileri grafikler ve diğer görsellerle sunan modern bir öğrenme yöntemi olan kavram haritaları, her seviyedeki öğrencide dinleme, okuma, konuşma ve yazma gibi dil becerilerinin geliştirilmesinde etkili bir yöntem haline gelmiştir. Hazırlanan müfredatlarda eğitim uygulamalarında uygulanmaları önerilmektedir. Kavram haritaları, tek bir kavram ile aynı kategorideki diğer kavramlar arasındaki ilişkiyi gösteren somut grafiklerdir. Ayrıca, kavram haritaları, özellikle kavramsal anlayışı geliştirmede, öğrencilerin kavramsal anlayışını geliştirmek için kullanılan etkili bir yöntemdir. Başka bir deyişle kavram haritası, kavramların daha geniş bir başlık altında birbirleriyle ilişkilerini gösteren iki boyutlu bir diyagramdır. Dil eğitiminde, öğretim materyalleri ve teknikleri öğrenme-öğretme sürecinin önemli bir unsurudur. Öğrenme-öğretme sürecindeki temel amaç, konuyu daha somut, daha yakından ve daha aşina bir şekilde ele alarak öğrenmeyi kolaylaştırmak ve öğrenme verimliliğini artırmaktır. Öğretim materyalleri öğrenme-öğretme sürecinde çoğunlukla bu amaca hizmet eder. Kavram haritaları eğitimde sıklıkla kullanılan bir öğretim materyalidir. Bu bağlamda, bu çalışma, öğrencilerin kavramlar arasındaki ilişkileri belirlemelerine ve bu bilgiyi grafik gibi çeşitli biçimlerde sunmalarına olanak tanıyan kavram haritalarının dil eğitimindeki rolünü ve önemini vurgulamayı amaçlamaktadır. Alan yazın taraması yöntemi kullanılarak yürütülen bu çalışmada, ilgili literatür taranmış ve dil eğitiminde kullanılan kavram haritaları hakkında teorik bilgiler sunulmuştur.