Land Art in the Gallery: Richard Long

Bir yere özgü olma durumu; 20. yüzyılın başlarında Marcel Duchamp ve Kurt Schwitters'e dayandırılabilecek yerleştirmeyle dirsek teması olan ve birçok sanat disiplinini içinde barındıran, hibrit üretim tarzıyla tarif edilebilir. Uygulamayı, üretim süreçlerini içinde barındıran ve sergileyen sanatsal üretim biçimlerinin sanat dünyasında etkin oluşu 1960’ları bulur. İkinci Dünya Savaşı sonrasında 1950’lerden itibaren kendini iyice hissettiren kapitalizm, etkisini sanat dünyasında da göstermiştir. Galeri, müze gibi kurumsal yapılar, sanat nesnesinin ticari meta haline gelmesinde başat rol oynamış, adeta sergiledikleri eserleri ve sanatçıların sanat hayatını biçimlendirecek kadar etkin olmuşlardır! Kısaca Arazi Sanatı, bu duruma bir tepki olarak doğmuştur diyebiliriz. Arazi sanatçılarının çalışmalarını doğrudan doğa içinde gerçekleştirmeleri, onların muhalif yanlarını da ortaya çıkarmaktadır. Aynı zamanda heykelin geleneksel durumuna da bir sorgulamadır ve bunu alana özgü (site- specific) ürünlerle göstermişlerdir. Bu bakışla Arazi Sanatı 1960’ların sanat dünyasında vuku bulan anti sanat hareketlerinde öncü sayılabilir. Dönemin kurumsallaşmış sanat dünyasına bir tavır olarak sayılabilecek bu akım; anti kapitalizm, öğrenci hareketleri, savaş karşıtlığı gibi toplumsal olaylardaki muhalif hislerle de paralellik gösterir. İzleyicinin yapıtı bir kenarda izlemeden, hatta yapıtla iletişimi doğrudan kurduğu bir deneyim alanı olarak sunulan arazi sanatı yapıtları; galeri sınırlarını reddederek devrimci ruhunu ortaya koyduysa da bu durum uzun sürmez. Sanatın müze ve galeri gibi kurumsal yapıları, yeni hatta karşıt fikirlerin dahi ehlîleştirilip pazarlandığı esnek bir ticari ortamı içerir. Bir kariyer inşası olarak görülebilecek sanat piyasasına arazi sanatçıları da teslim olmuş, başlangıçta müze ve galeri salonlarının dışında yapıtlarını sunsalar da zamanla sisteme tabi olup hem arazide hem de galeride sanat üretmişlerdir. Amerikalı arazi sanatçılarına göre daha hafif müdahalelerde bulunan Richard Long da üretimlerini hem arazide hem de galeride sürdürmüştür. Bu metin sanatın kurumsal işleyişini, Arazi Sanatında tutarsız gibi görünen iç mekân kullanımını sanatçı Richard Long özelinden hareketle açıklamayı amaçlar.